Polimerizasyon Çeşitleri

Günlük yaşantımızın her alanında fark etmeden kullandığımız polimerler, plastikler, kauçuklar, lifler, boya ve yapıştırıcıların üretilmesinde temel bileşenlerdir. 

Günümüzde toplam plastik üretimi, tüm çelik üretiminden daha fazladır. Bu örnek bile bizlere polimer kimyasının önemini açıkça vermektedir. Günlük yaşantımızda bu kadar sık kullanmamızın nedenlerinden biride çok çeşitli özelliklerde ve amaçlar için polimer üretilebilinmesidir. Isıya dayanıklı, sürtünmeye dayanıklı, asit gibi aşındırıcılara dayanıklı şeklinde arttırabileceğimiz özelliklerde polimer elde edilebilir. Bu kadar değişik amaca uygun polimer üretimi de pek tabi ki aynı tür üretim evreleri veya reaksiyonlar kullanılarak gerçekleşmez.

1. polimerizasyon çeşitleri

Birbirlerine kovalent bağ ile bağlanarak büyük moleküller oluşturabilen küçük mol kütleli kimyasal maddelere monomer; çok sayıda monomerin kovalent bağlarla birbirlerine bağlanarak oluşturduğu iri moleküllere polimer denir.

Monomer molekülleri polimerizasyon tepkimeleri üzerinden polimer molekülüne dönüşür. Bir polimer molekülünde çok sayıda monomer birimi bulunur. Etilenin polimerleşerek polietilene dönüşümü şemada basitçe gösterilmiştir.

Polietilen örneğinde görüldüğü gibi çok sayıda küçük molekülün art arda kimyasal bağlarla bağlanması ile uzun, zincire benzer iri bir molekül oluşmuştur. Bundan dolayı polimer molekülü, polimer zinciri veya makro molekül kavramları birbirleri yerine sıkça kullanılır.

Polimerizasyon oluşumu başlıca üç kısımdan oluşur. Bunlar; başlama, çoğalma ve sonlanma basamaklarıdır.

Başlama

Başlatıcılar monomerin kimyasal yapısını etkileyerek, monomer içinde bulunan atomları başka atomlar ile bağ kuracak hale getirirler. Böylece monomerler uygun kimyasallarla polimerleşecek hale getirilmiş olur.

Polimerlerin sentezinde kullanılan yöntemler, mekanizmaları göz ününe alınarak katılma (zincir) ve kondenzasyon (basamaklı) polimerizasyonu olmak üzere ikiye ayrılır. Katılma polimerizasyonu, zincir büyümesini sağlayan aktif merkezin radikalik veya iyonik olmasına bağlı olarak radikalik katılma polimerizasyonu ve iyonik katılma polimerizasyonu olmak üzere iki gurupta incelenebilinir. Ayrıca iyonik katılma polimerizasyonunda aktif merkezin, katyonik veya anyonik olma durumuna göre farklı kategoride yer alır.

Tablo 1.1: Polimerizasyon çeşitleri