Örneğin ester oluşum tepkimeleri, protein karbonhidrat ve yağlar gibi biyopolimerlerin oluşum tepkimeleri kondenzasyon tepkimeleri sınıfına girer çünkü her n mol bu monomer yapılar, her birleştiğinde (n-1) mol su açığa çıkarır.
Kondensasyon polimerleşmesinin oluşması için her monomerde iki fonksiyonel grubun olması ve bu monomerlerin stokiometrik oranda karşılaştırılması gerekir. –OH, -COOH, -NH2, v.b. fonksiyonel gruplardan en az iki tane taşıyan monomerler esterleşme, amidleşme v.b. reaksiyonlarla genellikle H2O, NH3, CO2, N2 v.b. küçük moleküller çıkararak, kondensasyon polimerlerini oluşturur. Kondensasyon reaksiyonlarına tipik örnek olarak hegzametilendiamin ile dikarboksilli asitlerden adipik asitin naylon olarak bilinen bir poliamit (naylon6,6) oluşturmalarıdır. Buradaki 6,6 rakamı her iki monomerinde 6 karbon bulundurmasındandır.
Poliamit (naylon6,6) döşemelik, elbiselik, iplik, ip balık ağı, paraşüt vb. birçok maddenin yapımında kullanılmaktadır. Oluşan poliamit, hidrojen bağlarından (N-H…O-C) dolayı daha dayanıklıdır ve nem çekme özelliğine sahiptir. Polimer zincirleri su molekülleri ile hidrojen bağları meydana getirerek, su moleküllerinin polimer zincirlerinin arasına girebilmesini sağlar. Poliamidlerdeki –NH– grubunun –NH2+– hâline geçebilmesi naylon kumaşların ve halıların elektrostatik yükle yüklenmelerini açıklar.
Bir diğer örnek olarak ise poliesterler verilebilir. Poliesterler, teraftalik asitin 1,2-etilenglikol ile esterleşmesi ile elde edilir.
Poliesterler, elyaf yapımında, yapay kalp gibi suni organ üretiminde, teyp kasetleri için ince film yapımında, plastik şişe yapımında vb. yaygın olarak kullanılmaktadır.
Bakalit, fenol ve formaldehitin bazik ortamda amonyak ile kondensasyonu ile ortamdan suyun ayrılması ile oluşan köprülü bir polimerdir. Otomobil parçaları, radyo parçaları, elektrik malzemesi ve eşyası yapımlarında kullanılan önemli sentetik maddelerden biridir. Leo Hendrick Baekland adlı Belçikalı kimyacı tarafından 1909 yılında bulunmuştur.
Katılma polimerleşmesi ile oluşan polimerlerde, ana zincire bağlı olarak yan zincirler gelişebilir fakat kondensasyon polimerleşmesinde, büyüme fonksiyonel gruplar üzerinden olduğu için dallanma olma ihtimali daha azdır. Bu tip dallanmanın az olduğu polimerler daha kolay bükülebilir ve iplik hâline getirilebilir. Katılma reaksiyonu ile oluşan polimerlerin zincir boyu, kondensasyon polimerleşmesi ile oluşan polimerlerden daha uzundur.
İki veya daha fazla aminoasitten oluşmuş bir moleküle peptit denir. Aminoasit molekülleri su molekülü kaybederek birbirine bağlanabilir. İki aminoasitin bu biçimde bağlanması ile oluşan bileşiğe dipeptit adı verilir. İki amino grubu arasındaki bağ da peptit bağı adını alır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder