Kovan - Vida Sistemlerinde Aşınma Mekanizması

Kovan - vida sistemlerinde kovan ile vida arasındaki temas ve sürtünmeden dolayı adezyon meydana gelirken, kovan ve vida içerisindeki hammaddenin yüzeylerle temasından dolayı ise abrazyonla aşınma meydana gelir. Ayrıca bu fiziksel aşınmaların yanı sıra, kimyasal olarak korozif etkiler sebebi ile kor

Aşınmaları engellemek için kovan - vida sistemlerinde aşınma mekanizmalarını kendi içerisinde gözden geçirmelidir.

Adhezif Aşınma

Yüzeyler ne kadar iyi işlenmiş ve parlatılmış olursa olsun, mikroskop altında incelendiğinde küçük çukurlar ve tepeciklerden meydana gelmiş bir yapı görünür. Düzgün varsaydığımız bu yüzeylerdeki mikro bozukluklar aşınmanın meydana gelişinin sebebidir.

Birbirine temas eden iki yüzey arasında sürtünme ile oluşan ısı, aslında iki yüzey arasında bir mikro kaynak oluşmasına sebep olur. Bu mikro kaynak sebebiyle yüzeylerde oluşan kopmalar ve çukurlaşmalar iki yüzeyin birbirine teması devam ettiği sürece meydana gelir.

Netice olarak, adhesif aşınma, her iki metalin birbirinin yüzeylerinde mikro kaynaklar yaratma kabiliyetlerinin yüksekliğine ve bu meteyellerin kendi yarattıkları abresif mikro kaynak parçacıklarının yüzeylere verdikleri zarara dayanma  kabiliyetlerine bağlıdır.

Abrasif Aşınma

Genel olarak malzeme yüzeylerinin kendisinden daha sert olan partiküllerle basınç altında etkileşip sert partikülün malzeme yüzeyinden parça koparmasına abrasif aşınma denir.

Kovan ve vida arasında iki tür mekanizma ile abrasif aşınma meydana gelebilir.

1. Kovan ile vida yüzeyleri arasında pürüzlülükten doğan ve sert olan yüzeyin daha yumuşak olan yüzeyi aşındırması ile sonuçlanan bir aşınma gözlenir. Bu sebeple kovan ve vida malzemelerinin benzer sertliğe sahip olmasına dikkat edilmelidir.

2. Plastik içerisindeki sert dolgu malzemeleri veya cam elyaf gibi katkılar kovan iç yüzeyi ile vida üzerinde taşınırken bu sert partiküller kovan ve vida ile temas ettikleri yüzeyleri parçacıklar kopararak aşındırırlar.

Korozif Aşındırma

Korozif aşınma malzeme yüzeyinde meydana gelen kimyasal reaksiyonlar sonucu malzeme yüzeyinden parçaların kopması ile açıklanabilir. Plastik teknolojisinde fluoro polimerler, yanma geciktirici rezinler, korozif volatil maddeler içeren kampaundlar ve pelletezing rezinler kovan ve vida yüzeyi ile kimyasal reaksiyona girerek bu yüzeylerde 'karıncalanma' şeklinde tabir edilen delikli bir yüzeye sebep olurlar.

Korozif malzeme çalışılan sistemlerin özellikle çalışılan malzemenin korozif özelliğine uygun şekilde seçilmiş malzemeler olmasına dikkat edilmelidir. Paslanmaz çelikler ve özel bimetalik kaplamalar korozyona karşı alınabilecek en önemli önlemlerdir.